CLOSE {X}
Einn stuttan fimmtudag í maí sat Per í blokkaríbúðinni sinni og gæddi sér á gúrkubrauði og drakk safaríkt kakómalt. Hann sat við eldhúsgluggann og horfði upp í móann, landspildu sem hafði veitt honum ómælda gleði í uppvexti sínum. Og hann hugsaði svo sem, “ég ætla að framkalla tónlist”. Þegar hann var búinn með tólf brauðsneiðar stóð hann upp, þurrkaði sér um munninn og sagði hann við móður sína, “móðir, ég ætla framkalla tónlist”. “Mjög fínt”, sagði móðir hans. Síðan þá hefur Per framkallað tónlist,
Per er mikill útivistarmaður og hann hefur gaman af sundi, fjallgöngu, fjallaklifri, teygjustökki, veiðum, bátasmíði, hjólreiðum, flugdrekum, módelsmíði, köfun og fallhlífastökki. Hann er þrefaldur íslandsmeistari í langstökki og á enn íslenska drengjametið í 100 metra skriðsundi.
Per hefur oft verið beðinn um að nefna helstu áhrifavalda sína í tónlist og hefur þá gjarnan nefnt eftirtalda, ekki endilega í þessari röð: Dennis Leary, Seal, Shellac, Gensis, Labradford, Helgi Björnsson, Uriah Heep, Auðunn Helgason, T-Rex, Sonic Youth og Keanu Reeves. Einnig er hann sérstakur aðdáandi Lenny Kravitz og Folk Implosion.Tónlist hans mætti einmitt setja svona til miðsvegar á milli tónlistar Seal og Sonic Youth. Hún er iðulega sett undir hattinn "hauskúpu vélmenna rokk" sem er hugtak sem Per sjálfum finnst orðið frekar útþynnt.
Margar hljómsveitir eru nú flokkaðar undir þá tónlistarstefnu sem að hans mati eiga þar ekki heima og hafa alls ekkert með hana að gera. Sjálfur mundi hann flokka sig sem meira svona indie.
Innblástur fær Per mikið úr íslensku náttúrunni. Sérstaklega móanum sem skilur að efra og neðra Breiðholt og umferðareyjanna á breiðholtsbautinni. Mörg hans lög eru samin liggjandi á maganum á umferðareyju með höfuðið inni í hanskahólfi úr Lödu Sömöru. Einnig tengir hann mörg laga sinna við fælni sína en hann hefur meðfæddann ótta við notaða tepoka. Hann reynir mjög að takast á við fælni sína með því að tengja hana við lagasmíðarnar eða einhvern þátt í sköpunarferlinu. Sem dæmi má nefna að hann tók upp eitt laganna af nýjustu plötu sinni, Bakvið þykka spjaldið í herbergi fullu af ísbjörnum.
Hermann staflaði nokkrum rjúkandi vorrúllum á bretti og sýndi Alexei frænda sínum þannig stuðningrjúkandi nellikur á teini og sýndi honum þannig stuðning í verki. En hann var að keppa á íslandsmeistaramótinu í botnalangauppskurðum sem haldið var á Sankti Jóseps spítala sjöunda árið í röð. Hann hafði þegar lokið 24 aðgerðum á 48 mínútum og átján sekúndum og var sem stóð í 3-4 sæti í riðlinum. Á eftir doktor Togga og doktor Kalla sem voru efstir. Doktor Kalli langefstur og öruggur áfram með 38 uppskurði á einni klukkustund sléttri. Þar af eina glæsilega ennisholuaðgerð, sirkusaðgerð sem hann skellti inn í lokinn við mikinn fögnuð viðstaddra. Sérstaklega Hafrúnar hjúkrunarforstjóra sem grét af geðshræringu þegar mestum greftrinum hafði verið náð úr stífluðum ennisholunum.
"Jíbbí!", hrópaði hún "Jibbí!", og brunaði á mótórhjólinu sínu í hádegismat. Með standarann á.
Í krafti eigna sinna lagði megnan fnyk af Jóhanni. Hann var hátekjumaður, með yfir 65 þúsund krónur í mánaðarlaun. Þekking hans á hlébörðum var óþrjótandi, enda kom hann sjö sinnum fram í Dagsljósi á tveggja vikna tímabili. Lagsmaður hans, hann Einar, var stærri en Jóhann og augu hans voru grænlensk og full af brauðskorpu. Hann hafði auk þess þrjá yddaða nagla tengda ennisholunum með spotta sem gerðu honum kleift að rata. Þó ekki væri nema um Fossvoginn. Vilji Einars var sterkari en Jóhanns og hann var sjálfskipaður formaður Ipswich klúbbsins. Báðir voru þeir starfsmenn fjármálaráðuneytisins þar sem þeir sáu um að flokka mislita léreftsbolta. Auk þess sat Jóhann í nefnd þeirri er réð vali á landsliðsþjálfara júdólandsliðisins. Nefndarfundi sátu ásamt honum, umsjónarmaður Skonrokk þáttanna fyrrverandi og brúnleit skepna með yfirvaraskegg á tungunni sem vildi láta kalla sig Joe.
Þrándur Bjarni var tengdur Jóhanni órjúfanlegum tengslum gegnum sameiginlega foreldra og Einar var þeim bræðsum afar hjartfólginn. Saman höfðu þeir átt margar unaðsstundirnar yfir gosvíni í einbýlishúsinu í Seiðakvíslinni, í hrókasamræðum um dásemdir keltneskrar matagerðar og listamanninn Andreu Gylfadóttur.
Þegar Einar fór á Kvíabryggju dó eitthvað í brjóst þeirra bræðra og þeir snéru sér alfarið að innflutningi á nuddolíum og hundakúnstum í fjölmiðlum. Fyrst ber að nefna árás Þrándar Bjarna með glært mauk á húðinni, á stafsmann Endurvinnslunnar eftir pallborðsumræður í 19-19. Þar sem Þrándur Bjarni reif upp á starfsmanninum kviðinn með glerbroti, sleit burtu miltað og græddi í stað þess 1/2 líter af frosnum eplabrassa. Allt í beinni útsendingu. Hann slapp með skrekkinn í það skiptið sökum galla í málsmeðferð. Jóhann hafði þá einnig nýlega komist á síður blaðanna fyrir að komast í kast við lögin. Hann hafði flutt inn fyrir jólin, 850 villta hlébarða úr frumskógum Kamerún. Á aðfangadag sluppu þeir úr skottinu á Hondunni hans og átu allar jólasteikur á Grafarvogssvæðinu. Jóhann var skildaður af héraðsdómi til að kaupa: 6500 hamborgarahryggi, 1200 rjúpur, 2300 hangikjötslæri, þar af 1400 kofareykt frá KEA. Auk tveggja fjölskylduskammta af kjúklingabitum frá Kentucky sem stórfjölskylda í Rimahverfinu hafði pantað sér á Þorláksmessu og hitað upp á aðfangadag í jólamatinn. Jóhann áfrýjaði ekki dómnum.
Hlébarðarnir voru sendir í afvötnun og síðan komið fyrir í 13 félagslegum kjallaraíbúðum í Jóru- og Unufelli. Þeir hafa flestir náð að aðlagast lífinu á Íslandi vel. Einn hefur hafið nám í næringarfræði við háskóla Íslands, tveir kvenhlébarðar hafa þegar lokið námi úr snyrtiskóla Bergþóru og vinna nú sem förðunarfræðingar. Annar úr hópnum, Guðjón, hefur meira að segja opnað eigin matsölustað þar sem áður var Grillhúsið og tekur nú til sín gestakokka frá öllum heimshornum. Í síðasta mánuði voru þar bæði kanadískur elgur og lamadýr, pólitískur flóttamaður frá Nepal. Mörgum finnst þetta setja skemmtilegt krydd í íslenska matargerð og mæla eindregið með því að allir sem ekki hafi prófað fari á glæsilegt jólahlaðborð Adams nú í desember og bragði á þeim dýrindis málsverðum sem hann galdrar fram með loppum sínum. Desertinn sjáflur er ósvikinn frómas sem svíkur engann. Enda er það enginn annar en hinn landskunni kokkur og skemmtikraftur, Kalli sílamáfur sem útbýr þennan gómsæta rétt. Hann ælir fyrst fínlegu grænu galli í brauðform, bætir í smá slettu af sítrónusafa og klípu af smjöri. Síðan þeytir hann réttinn með vængafli í 13 klukkustundir samfellt. Og þessi þeyting verður að eiga sér stað í algjöru myrkri með Tanitu Tikaram sér við hlið, vafða í örþunna himnu. Kalli segir ennfremur að til að fá fram þetta sérstaka bragð sé upplagt að vera búinn að innbyrða a.m.k. einn 500 króna seðill og gamlan kexlager.
Pappaspjald stóð þversum í koki. Sumir hafa syfjuð kok en glaðvakandi eru kok annarra. Glaðvakandi var það kok sem pappi stóð nú fastur í. Eigandi koks þessa var Guðmann nokkur Stálfjöður. Ættir hans voru rispaðar í skottusilfur og vængi allra Ryan-Air vélanna. Þess má snöggvast geta að allt hans kok bar merki gljáandi kryddsíldar á kommóðu og gljáandi kryddsíldar á loki gamallar snyrtiöskju. Snyrtiöskju með sléttflauels bróderingum á jöðrunum.
Það var einn súran og blautan, en fremur mikilsmetinn fimmtudag í febrúar 1983 að Guðmann týndi lyklunum að bifreið sinni. Áður en hann áttaði sig á staðsetningu lyklanna, gekk hann rakleitt í sprungu og sást aldrei aftur. Sonur hans fann lyklana nokkru síðar. Hugur sonarins sem við skulum kalla Geir eða Þórir, stefndi til æfinga. Og æfingar voru af hinu góða fyrir soninn. Þetta var lágvaxinn sonur en sonur þó engu að síður, með öll þau einkenni sem sonum fylgja. Þar má upp telja: Þrefallt glott, enni sem líkist glermusteri og grófan talsmáta. Líkt og allir góðir og trúir synir. Það hið sama kvöld og Geir eða Þórir fann lykla föður síns, skreið hann í sprungu og sást aldrei aftur.
Nú færumst við æ nær níunda tímanum. Því það var um níu leitið sem atvikið með pappaspjaldið átti sér stað. Undarlega viðraði þann dag. Rigndi strútsgoggum og djúpsteiktum töggum á tilteknum svæðum. Rok var á stökustað og jafnt bil milli bíla. Því jafnt bil milli bíla er mikilvægt. Að minnsta kosti jafn mikilvægt, ef ekki enn mikilvægara en rakt froskaegg sett á pramma eða á mjúkt þilfar skipa. Guðmann okkar lá í fyrrnefndri en umfram allt þröngri sprungu og svaf en kok hans lá andvaka. Meðan að kokið vakti dreymdi búk eigandans. Hann dreymdi herforingja með nýlega hvítlaukspressu um hálsinn sem rökræddi samfélagslegt gildi undirstrikunarpenna við glaðleg nagdýr í flíspeysum frá Íslenska Fjárfestingarbankanum.
Akkúrat þetta kvöld. Fljótlega uppúr níu. Festist pappaspjald í koki hans. Viku seinna losnaði það. Þá tók við hjá Guðmanni erfið 18 mínútna endurhæfing í tertuskreytingum.
Hversu löng er meðganga dverga? Ein mínúta, fimmtán mínútur? Við því er ekki til neitt eitt rétt svar. Eru dvergar mjög nánir eða duglegir? Erfitt að segja til um! En ef svo er, má gera því skóna, að allt þeirra eðli sé mjög til þess fallið, að erfitt sé að beinlínis elta þá. En þó svo margir dvergar séu felugjarnir er ekki alfarið loku fyrir það skotið að þeir sjáist jafnvel á dansleikjum. Sumir dansa vel, aðrir dansa ekki.
Fæstir dvergar geta talist til spámanna Biblíunnar, eða enginn. Og flestir þeirra teljast til sirkusdverga eða alls c.a tuttugu. Þó bið ég ykkur kæru vinir að gleyma ekki undir neinum kringumstæðum Kalla KFUM-dverg frá Mannheim, þótt hann hafi verið hvorugt af þessu. Kalli átti sjö skynsamar dætur sem stálu úrum af þreyttum ferðalöngum í neðanjarðarlestarstöðvum. Hann var frábær og dætur hans einnig.
Margar lærðar bækur hafa verið ritaðar um ágæti dverga. Allt frá hlutverk þeirra í helstu styrjöldum 20 aldar. Til útsjónarsemi þeirra á sviði byggingarlistar. Þá sérstaklega hvað varðar uppbyggingu íþróttamannvirkja. Mér er sérstaklega minnistæð í því samhengi, bók um byggingu badmintonhallarinnar í Laugardal. Um daginn las þó ég aðra ansi skemmtilega bók, um ást dvergs nokkurs, austurísks að uppruna, á þrem mismunandi litum: gulum, gráum og bleikum. Hann lést í lok bókarinnar sem var mjög sorgleg.
Uppruna dverga má rekja til Þýskalands. Eins og marga skrítna og jafnvel enn skrítnari hluti. Það var á þriðja degi aðventu árið 1814 að í borginni Dresden fæddist fyrsti dvergurinn. Hann var skírður Júlíus, í höfuðið á rauðum villiketti. Júlíus var að sögn kunnugra dvergur geðstyrður mjög, langrækinn með eindæmum og afar slakur skákmaður. Sikileyjarvörn hans rústir einar. Júlíus giftist aldrei og þegar hann var kominn á miðjan aldur dó hann heldur snögglega. Dánarbú hans var ein tóm dós. Ekki neftóbak, en örugglega eitthvað annað, til dæmis: vinstur, marfló, banjó og bróderaður hattur, ónothæfur með öllu. Ekki er þetta þó vitað.
Margar hljómsveitir hafa tileinkað verk sín Júlíusi. Þar má upp telja hljómsveitirnar: Sebadoh, Wet wet wet, Seal, Genesis, Mogwai, Simply Red sem og hljómsveitir þeirra Russell Crowe og Keanu Reeves. Hvert augnablik fyrir sig er tileinkað Júlíusi. Það veit hver maður. Hann er hinn skarpi og hinn eitraði. Hann er í senn húfa skíðamannsins sem griffla dansarans. Augu hans eru stálbúr.
Sakramenti Hafliða lá óhreyft á bringu blökkumannsins, þar sem hann lá löðursveittur flísalögðu gólfinu. Í stað augna hafði þessi undursamlegi blökkumaður bláar stílabækur, gormabækur á tilboði. Hann horfði á heiminn gegnum stafsetningarvillur og greinaskil. Tár láku niður kinnar blökkumannsins þegar hann hugsaði um Snata, hundinn sinn sem hann hafði skilið eftir í Sacramento. Hann hafði fyrir hendingu komist á samning hjá Hafliða og samstundist flust að heimili hans undir hitaveitutönkunum á Melrakkasléttu. Honum leið vel með Hafliða og melrökkunum sem gáfu honum af og til vöfludeig krækt á spúna. Það kunni hann vel að meta, hló heimskulega og boraði stýripinnum inn í handarkrikana á sér.
Það var einn stuttan miðvikudag um haust að Ostrusósan bar fram bón sína við Kraftfuglinn. Kraftfuglinn hafði setið makindalega á saltri laufbyngju og lesið í danskri uppskriftabók eftir Jesúm. Hann leit með ólundasrvip á ostrusósuna - ekki ósvipað og sannur húsvörður á eftir loðnubát - og ansaði heldur hrannalega, ”Ég vill kókos! Ég vill apa!.”
Ostrusósan sem var með sementsauga og var viðkvæm fyrir vikið, kvefaðist snarlega við þessu hvassmæltu orð Kraftfuglsins. Og á hana runnu tvær grímur. Ein málmgríma og ein gríma úr röku lyftidufti. Og fyrir augum sér, sá hún þunnan blazerjakka sem hékk á lerkihríslu fyrir utan trommaraskólann á Tindum í Berufirði.
”Hann er dapur”, hugsaði Ostrúsósan. ”Hann er dapur vegna þess að hann á svo lítinn laufskála. Ég verð umsvifalaust að bygja handa honum stærri og fallegri laufskálka. Þá hressist hann!”.
”Ég hlít að vera skarpskyggnari en sjálfur Ívar Molinkjammi, dulspekingurinn mikli frá Drenmakkabólstað”, hrópaði hún upp yfir sig og sveiflaði jöxlunum ákaft í takt við eigin hrifningu. Fyrri hluta setningarinnar, ....dulspekingurinn mikli, hugsaði hún í grænum tónum en lokaorðið, Drenmakkabólstað, hugsaði hún alfarið í indigo-bláum lit.
”Hveiti, hveiti, hveiti.”, sagði Guffi og lappirnar á honum sveifluðust í golunni. Varir hans héngu í þunnum strimlum niður á bringuna og slógust utaní stýrið á Dodg-bifreið hans þar sem hann ók á leifturhraða eftir Sæbrautinni.
Guffi var afar hress í dag. Óttinn við höfnun hafði vikið fyrir glæsilegri tilhlökkun jólanna. Hann var jólabarn. Einnig var afi hans kominn heim úr fríi frá Kanarí, ásamt þrettán ára gamalli tælenskri unnustu sinni. Og Guffi taldi sig eiga Toblerone í vændum. Hann sótti fast í Toblerone strax í æsku hann Guffi og hugsaði gjarnan um glitrandi álpappírinn.
Móðir Guffa var frábrugðin öðrum í hverfinu. Ung að árum hafði hún orðið fyrir því óláni, að Shaefferhundur ættaður úr Þingeyjarsýslu, hafði sleikt á henni úlnliðinn gegnum þykkan pappahólk. Þar sem móðir Guffa óttaðist fátt eins mikið og Þýskaland, hafði líkami hennar bráðnað, runnið saman við blátt glimmer. Og umbreyst í seigan glitrandi glimmermassa.
